Kişisel web tasarım ve kodlama blogu. Web tasarımı ve kodlama araçları ile ilgili bilgiler ve yardımcı dökümanlar.

Kod yazmak sanattır...

gokhankr.com

Blogger tarafından desteklenmektedir.

Vuex Store - Getters Kavramı ve Anlatımı


Bazen, örneğin bir öğe listesini filtrelemek ve onları saymak gibi, duruma göre çıktısını istediğiniz bir veriyi ayrıca hesaplamamız gerekebilir.


computed: {
  gorevListesi() {
    return this.$store.state.gorevler.filter(
      (gorev) => gorev.bitisDurumu === true
    ).length;
  },
}

Birden fazla alanla bunu kullanmak istiyorsak, ya bu işlevi çoğaltmamız lazım ya da ayrı bir dosyaya ekleyip her ihtiyacımız olduğunda bu dosyayı ilgili component içerisinde import etmemiz gerekir. İki seçenek te düzenli kodlama mantığından biraz uzak.

Vuex Store bu işlevleri Getters üzerinden tanımlamanıza olanak tanır. Bu işlevleri Vue örneğindeki computed'lar üzerinde tanımladığımız işlevler gibi de düşünebilirsiniz. Computed'lar da Getters'lar gibi bağımlılıklarına göre önbelleğe alınır ve sadece belirli bağımlılıklar değiştirildiğinde yeniden işlevsel olarak hesaplamaya dahil edilir.  

Getters Tanımlamak

Bir Getters tanımlamak istediğinizde, state'i ilk parametresinden alabilirsiniz.


const store = new Vuex.Store({
  state: {
    gorevler: [
      { id: 1, baslik: '...', bitisDurumu: true },
      { id: 2, baslik: '...', bitisDurumu: false }
    ]
  },
  getters: {
    tamamlanmisGorevler: state => {
      return state.gorevler.filter(gorev => gorev.bitisDurumu)
    }
  }
})

Getters'a State Gibi Erişmek

Bir Getters'a "store.getters" üzerinden erişebilirsiniz ve direk nesne öğesi olarak alabilirsiniz.


store.getters.tamamlanmisGorevler

Ayrıca Getters içerisine diğer Getters işlevlerini de alabilirsiniz. İkinci değer olarak da Getters'lara erişebilirsiniz.


getters: {
  // ...
  bitmisGorevlerinSayisi: (state, getters) => {
    return getters.tamamlanmisGorevler.length
  }
}

Daha önce tanımlamış olduğumuz "tamamlanmisGorevler" adlı getters'ı yeni bir getters olan "bitmisGorevlerinSayisi" içerisinde kullandık.

Getters'ın Component İçerisinde Kullanımı

Artık onu herhangi bir component içerisinde kullanabiliriz.


computed: {
  bitmisGorevler () {
    return this.$store.getters.tamamlanmisGorevler
  }
}

Not: Getters'ların Vue'nun reaktivite sistemine dahil olduğunu unutmayın.

Method'a Farklı Bir Erişme Biçimi

Getters'lara bir fonksiyon üzerinden argüman da iletebilirsiniz. Bu işlem mağazada bir diziyi sorgulamak istediğinizde kullanışlıdır.


getters: {
  // ...
  gorevGetir: (state) => (id) => {
    return state.gorevler.find(gorev => gorev.id === id)
  }
}


store.getters.gorevGetir(2) // -> { id: 2, baslik: '...', tamamlanmis: false }

Yukarıdaki işlem ile "id" üzerinden herhangi bir gorev'i alabiliyoruz.

Getters'lar ile ilgili makalenin sonuna geldik. Bir sonraki yazımda görüşmek üzere.

.map dosyaları nedir, ne işe yarar ?


Web sayfanıza bir Javascript kütüphanesi eklediğinizde aşağıdaki gibi bir uyarıyı gözlemleyebilirsiniz. Çünkü sizden .min.x.js eklemesi yaptığınızda sonu .map uzantılı bir dosya isteyecektir.

Web üzerinde .map dosyaları Javascript, CSS ve Typescript dosyaları için kullanılmaktadır. Bu dosyalar kaynak haritaları olarak adlandırılırlar. Peki ne amaçla kullanılmaktadırlar.

Angular.js gibi bir kütüphane dosyasını minify ettiğinizde, elinizdeki düzenli kodu verip yerine okunamayacak biçimde yani sözdeyimi çirkin hale getirilmiş boşluklarından arındırılmış biçimini alırsınız. Uygulamanız üretim modunda yani projenin sunum halinde bir hata oluştuğunda kaynak haritası minify edilmiş dosyanızı otomatik olarak alacak ve kodun orjinal sürümünü görmenize izin verecektir. Bunu görmek için bir örnek uygulamakta fayda var.

.map Dosyasını Kullanmak

Örnek vermek gerekirse sitemizde Bootstrap kullanıyor olalım. Bootstrap içerisinde bootstrap.min.js ve bootstrap.min.js.map dosyalarını dist/js içerisinden site dizinimize atalım. İndirdiğiniz arşiv içerisindeki js/src altındaki dosyaları site dizininizde bir /maps klasörü oluşturun ve içerisine atın. Ardından .map dosyanızı editörde açın ve içerisindeki "../../js/src/" kaynak yollarının hepsini oluşturduğunuz /maps dizini yolu ile değiştirin.

Şimdi bootstrap.min.js dosyamızı <script> etiketi ile çağıralım. Siteyi açtığınızda Console altında .map dosyası için bir hata ile karşılaşmayacaksınız çünkü tarayıcı .min.js ile aynı dizinde olan .map dosyasını otomatik olarak tespit edecektir.

Ardından Geliştirici Araçlarının,  Sources panelinden bootstrap.min.js dosyasını bulup açtığınızda dosya içerisinde şöyle bir uyarı ile karşılaşacaksınız.

"Source Map detected". Yani .map dosyası tespit edildi. Bu uyarıyı gördüğünüze göre şimdi Ctrl+P ile dosya denetleyicisi penceresini açın ve oradan bir Bootstrap dosyası olan modal.js dosyasını açın. Dosyayı açtığınızda artık debug yapmak istediğinizde, buradan sorunun tam olarak nerede olduğunu dosyanın orjinali üzerinden tespit edebileceksiniz.

Aynı durum CSS için de geçerlidir. SASS ve SCSS dosyalarımızın kaynak haritasını da çıkartarak bu işlemi uygulayabiliriz.

Bir geliştirici bu işlemi nasıl uygulayabilir ?

Bir üretim uygulamasında hata ayıklamak için kullanırsınız. Geliştirme modunda, Angular'ın tam sürümünü kullanabilirsiniz. Üretimde, minify edilmiş sürümü kullanırsınız.

Kaynak haritası kullanmak zorunda mıyım ?

Üretim kodunda daha kolay hata ayıklamayı önemsiyorsanız, evet, yapmalısınız.

Map dosyası ile ilgili açıklamalar bu kadardı, bir sonraki makalede görüşmek üzere.

Vuex Store - State Kavramı ve Anlatımı


Daha önce Vuex Store'a bir giriş yapmış ve bir Vuex Store örneğini incelemiştik. Oradaki dört bölümden kısaca bahsetmiştik. Bunlar State, Getters, Mutations ve Actions'tı.

State Management Pattern

Vuex bir State Management Pattern yani bunu çevirmeyeceğim ama şöyle söyleyeyim Veri yönetimi kütüphanesidir. Bir devlet düşünün çatısı altında her şey yönetilir, işte State burada devlet konumundadır ve aynı zamanda hem uygulama içerisindeki veriyi hem de kendi kendini yöneten anlamına gelmektedir.

State kavramını anladığımıza göre Vuex'in işlevine geçelim. Vuex tam olarak veriyi veya verileri istediğiniz bir biçimde merkezi bir yapı içerisinde yönetmenizi sağlar. Yani kısaca tüm uygulama içerisinde bir merkezi depo görevi görür. State kavramını yukarıda açıklamıştım. Şimdi tam olarak çalışma sisteminden bahsedeceğim.


import Vue from 'vue'
import Vuex from 'vuex'

Vue.use(Vuex)

const store = new Vuex.Store({
  state: {
    isim: "Gokhan"
  },
  mutations: {
    ismiDegistir (state, data) {
      state.isim = data
    }
  }
})

Yukarıdaki bizim Vuex örneğimiz. Şimdi herhangi bir component içerisinde State'deki isim değerini alalım.

State Verisine Erişim


computed: {
  isim() {
    return this.$store.state.isim
  }    
}

Bildiğiniz gibi computed özelliği Vue'nun reaktivitesine dahil olmadığı için tekrar tekrar hesaplamaya dahil edilmiyor. Store içerisinden veriyi almak için de computed kullanılıyor. Çünkü set/get mantığıyla değil sadece get mantığı ile çalışıyor. Artık "isim" adında bir datamız var ve istediğimiz şekilde kullanabiliriz.

State Verisi Üzerine Değişim Uygulama

Önceki yayında mutationsların state üzerindeki veriyi değiştirmek yani mutasyona uğratmak için kullanıldığından bahsetmiştim. "ismiDegistir" adında bir mutations'ımız var. Şimdi state.isim'e yeni bir değer atayalım. Bunun için Vue örneği içerisinde daima this.$store.commit() fonksiyonunu kullanacağız.


methods: {
  yeniIsim(isim) {
    this.$store.commit('ismiDegistir', isim);
  }
}

Fonksiyon adları karışmasın diye method adını "yeniIsim" olarak kullandım. this.yeniIsim("Adınız") biçiminde artık Store üzerindeki veriyi değiştirebilirsiniz.

 

State üzerindeki verinin nasıl alındığını ve mutasyona uğratıldığını anlattım. Bir sonraki yazımda da Getters özelliğine geçeceğiz. 

Polyfill nedir, ne için kullanılır ?


Web platformu üzerindeki ilerleyen zamanlarınızda karşınıza Polyfill adında bir kavram çıktı. Nedir bu Polyfill ve ne demektir ?

PolyFill Kavramı

Polyfill, kısaca tanımlamak gerekirse yazmış olduğunuz kodlarınızın eski tarayıcılarda da çalışmasını sağlamak için ayrıca üretmiş olduğunuz destekleyici yazılımlara denir.

Tüm dünyada kullanılan birçok farklı tarayıcı ve tarayıcı sürümü vardır, her biri diğerlerinden biraz farklı özelliklere sahiptir. Bu, tarayıcılar için geliştirmeyi zor bir görev haline getirebilir. Popüler tarayıcıların en son sürümleri, eski tarayıcıların yapamadığı birçok şeyi yapabilir ancak yine de eski tarayıcıları desteklemeniz gerekebilir. Polyfill'ler, eksik özellikleri çoklu dolgularla yeniden oluşturmaya çalışarak farklı tarayıcıları desteklemeyi kolaylaştırır: Bunları destekleyen tarayıcılarda ve desteklemeyen tarayıcılarda en yeni ve en iyi özelliklerden yararlanabilirsiniz.

Mesela güncel tarayıcıların kullandığı Javascript Promise'ı düşünün.


Yukarıdaki caniuse.com/promises çıktısına baktığınız zaman Pormise'ların IE 6'dan 11'e kadar desteklemediği görürsünüz. Promise için ES6(Ecma Script 6) kullanmanız gerekmekte. İşte tam olarak burada Polyfill'ler devreye girmektedir. 
Ya sizin bunu kendinizin ek olarak bir kütüphane hazırlamanız ya da Promise örneği gibi bilinen bir özellik ise dışarıdan bir kütüphane ile bunu sağlamanız gerekir. Ancak eğer eski tarayıcılarla ilgili böyle bir sorununuz varsa.

Tabi ki bu durum yalnızca Javascript tarafında karşılaşılan bir durum değil. Ne demiştik, güncel tarayıcılar ve güncel olmayan tarayıcılar arasındaki farklılık. Bu yüzden aynı durum HTML ve CSS için de geçerli. 

Neler Kullanabiliriz ?

Aşağıda Polyfill için yardımcı olabilecek araçların bir listesi oluşturulmuş. Bu liste Modernizr projesi içerisinde bulunuyor. Evet, daha önce Modernizr ile karşılaştıysanız bu kütüphane de aslında Polyfill sağlıyor.

HTML5 Cross Browser Polyfills



Modernizr'ı da ayrıca vermek gerekirse:

Modernizr.com


Bununla beraber Polyfill.io adında yine web üzerinde aynı desteği sağlayan farklı bir kütüphane de bulunuyor. Ulaşmak için:

Polyfill.io



Vuex Store - Giriş ve Konu Anlatımı


Vue.js ile beraber Vuex'e girmeye karar verdiyseniz yada ne olduğunu merak ediyorsanız, buradan itibaren temiz bir giriş yapacağız. Temelden derinlere doğru inerek Vuex içerisindeki tüm konulara ve alanlara değinmek istiyorum. Hazırsanız başlayalım.

Vuex Kullanım Amacı

Vue.js de dikkat ettiyseniz component yapısı içerisinde veriyi içerden dışarıya, yani alt component'ten üst component'e göndermek zor ve karmaşık bir durum. Ayrıca verinin alt component'te sürekli değişimini ve bunun gibi onlarca component olduğunu düşünün.

Tam olarak burada Vuex veriyi merkezi bir yerde birleştirip tüm component'ler arasında paylaşmayı ve daha dinamik bir yapıyı sağlamayı amaçlıyor. 

Vuex Kullanımına Giriş

Kurulumdan bahsetmeyeceğim, yeni bir Vue örneği ile beraber gelen seçenekler arasında direk kurabiliyorsunuz veya vâr olan bir projeye dahil etmek istiyorsanız netten dökümantasyon incelemek durumundasınız.

Vuex projenizde kuruysa veya kurduysanız ilk olarak /store dizinindeki index.js'i inceleyelim.

import Vue from 'vue' 
import Vuex from 'vuex'

Vue.use(Vuex) 

const store = new Vuex.Store({ 
  state: { 
    count: 0 
  },
  getters: {
  
  }   
  mutations: { 
    increment (state) { 
      state.count++ 
    } 
  },
  actions: {

  }
})

Burada gördüğünüz üzere bir Vuex Store nesnesi oluşturulmuş gözükmekte. Bölümleri şu şekilde.

State: Store verilerinin tutulduğu alan. Store'a ait tüm veriler State içerisinde barındırılır. Yani kaynak burasıdır.

Getters: State içerisindeki veriyi hem direk State üzerinden hem de buradan alabilirsiniz. Ancak Getters'ın farkı veriye mesela "State.kullanicilar.map( ... return x ...)" gibi bir değişiklik yaparak çıktı almak istediğiniz durumlarda kullanılır.

Mutations: State üzerindeki bir veriyi güncellemek istediğiniz zaman Mutations'ları kullanıyoruz. Yani bu demek oluyor ki State üzerindeki veriyi doğrudan değiştiremezsiniz.

Actions: Bazen çok daha detaylı işlemler yapmanız gerekir, mesela form isteği atıp gelen veriyi işlemek gibi. Bunun için Mutations değil Actions'ları kullanırsınız. Sonra veriyi yine değiştirmek için Actions üzerindeki işleminiz bitince, yine Actions içerisinde Mutations'ları çağırır veri güncellemeyi aynı metot ile yaparsınız.


Bu yazımda inceleyeceklerimiz bu kadardı. Bir sonraki yazımda Vuex Store üzerindeki State özelliğine değineceğiz. Teşekkürler.

PHP ile Site Adresini ve Dosya Dizinini Yazdırmak


 


PHP ile çalıştığınız URL'i ve dosya dizin yolunu almak için $_SERVER global değişkeninden yararlanmanız gerekir.

Bir çok değeri bünyesinde barındıran bu değişkende site adresi "HTTP_HOST" üzerinde barınır.

echo $_SERVER['HTTPS'] ?? 'http' . '://' . $_SERVER['HTTP_HOST'] . $_SERVER['REQUEST_URI'];

Yukardaki kodun çıktısı aşağıdaki şekilde görünecektir.

http://siteadresi.com/calisma-dizini/
$_SERVER["HTTPS"] değeri eğeri eğer var ise tanımlı olacaktır, yok ise hata vereceği için nullsafe operatörü ile kontrol ettirip olmadığında yerine "http" yazdırıyoruz.

Git 'in Linux üzerinde sürekli şifre isteme sorunu.




Git 'i Linux üzerinde kullanmak ta farklı bir deneyim oldu benim için. Bu durum ilk defa Visual Studio Code üzerinde karşıma çıktı. Çözümü oldukça basit aslında ama böyle işlemleri araştırmak ve bulmak bazen zaman alabiliyor.

Çözümü yine git komutları ile yapacağız. Aşağıdaki komutu terminaliniz üzerinden çalıştırın. Komut sonrası sizden VS Code üzerinde güncelleme yapmak istediğinizde yine şifre isteyecek ama bu girişten sonra bir daha girmeyeceksiniz.

git config --global credential.helper store

Bu komutun amacı da tahmin edebileceğiniz gibi Ev Dizininizde bir dosya oluşturup git kullanıcı bilgilerinizi saklı tutmasıdır.