Kişisel web tasarım ve kodlama blogu. Web tasarımı ve kodlama araçları ile ilgili bilgiler ve yardımcı dökümanlar.

Kod yazmak sanattır...

gokhankr.com

Blogger tarafından desteklenmektedir.

Vue etiketine sahip kayıtlar gösteriliyor. Tüm kayıtları göster
Vue etiketine sahip kayıtlar gösteriliyor. Tüm kayıtları göster

Vuex Store - Mutations'da Sabitler ve Senkronize


Mutasyonlar İçin Sabitleri Kullanmak

Çeşitli Flux uygulamalarında mutasyon türleri için sabitlerin kullanılması yaygın olarak görülen bir durumdur. Bu, kodun linter gibi araçlardan yararlanmasını sağlar ve tüm sabitleri tek bir dosyaya koymak, beraber çalıştığınız geliştiricilerin tüm uygulamada hangi mutasyonların mümkün olduğunu bir bakışta görmelerini sağlar:


// mutasyon-listesi.js
export const MUTASYONLAR = 'MUTASYONLAR'


// store.js
import Vuex from 'vuex'
import { BIR_MUTASYON } from './mutasyon-listesi'

const store = new Vuex.Store({
  state: { ... },
  mutations: {
    // Sabit'i "ES2015 Computed Property Name" özelliği ile
    // bir fonksiyon adı olarak kullanabilirsiniz
    [BIR_MUTASYON] (state) {
      // bir mutasyon gerçekleştir
    }
  }
})

Sabitlerin kullanılıp kullanılmaması büyük ölçüde bir tercihtir ve birçok geliştiricinin olduğu büyük projelerde yardımcı olabilir, ancak beğenmezseniz tamamen isteğe bağlıdır.

Mutasyonlar Senkron Olarak Çalışmalıdır

Hatırlanması gereken önemli bir kural, mutasyonların eşzamanlı olması gerektiğidir. Neden mi ? Aşağıdaki örneği düşünün:


mutations: {
  birMutasyon (state) {
    api.callAsyncMethod(() => {
      state.miktar++
    })
  }
}

Şimdi uygulamada hata ayıkladığımızı ve devtool üzerinden Vue'nun Mutations loglarına baktığımızı düşünün. Kaydedilen her mutasyon için, devtool, "önce" ve "sonra" olarak durumları anlık görüntü biçiminde yakalama ihtiyacı duyacak. Bu yüzden, yukarıdaki örnekte olduğu gibi mutasyonun içindeki eşzamansız bir geri çağırma fonksiyonu bunu imkansız kılar. Mutasyon işlendiğinde callback o anda anlık olarak çağrılmayacağı için devtool'un callback'in ne zaman çağrılacağını bilmesinin bir yolu yoktur. Dolayısıyla callback ile gerçekleştirilen herhangi bir mutasyon işlemi takip edilemez!

Mutasyonlar ile ilgili anlatım bilgileri bu kadardı. Bundan sonraki süreçte Actions'lara değineceğiz. Teşekkürler.

Vuex Store - Mutations ve Vue.js Reaktivitesi


Mutasyonların Vue'nun Reaktivite Kurallarına Uyması

Bir Vuex mağazasının state'i Vue tarafından reaktif hale getirildiğinden, state üzerinde değişiklik yaptığınızda durumu gözlemleyen Vue bileşenleri otomatik olarak güncellenecektir. Bu aynı zamanda Vuex mutasyonlarının düz Vue ile çalışırken aynı reaktivite uyarılarına tabi olduğu anlamına gelir. 

Yani CLI üzerinden değil de, web üzerinde kullanmış olduğunuz Vue örneği ile Store üzerinde commit işlemi yapacağınız zaman karşınıza Vue'nun reaktivitesi sorunu çıkacaktır. Değişim yaptığınız veri ile değişen verileriniz birbirleri ile reaktif bir şekilde çalışacağından iki veri arasında bir bağ kurulmuş olacak ve siz store üzerinde değişiklik yapmadığınız halde değişim yapmış olduğunuz veri üzerinde değişiklik yaptığınızda Store üzerindeki veri de bundan etkilenecektir. Aşağıdaki örnekleri inceleyelim.


state: {
    user: {
      id: 1
    }
},

Yukarıdaki user'a bir mutation uygulayalım.


mutations: {
    setUserName (state, userData) {
        // userData = {
        //     id: 2,
        //     name: Ali
        //}
        state.user = userData;
}

Yukarıda gördüğünüz gibi "userData"yı direk "user"a mutate ettik. Şimdi "userData" yı bir Vue bileşeni içerisinde "userData.name = Veli" yaparsak, Store üzerindeki "user.name" de değişmiş olacak. Bu yüzden aşağıdaki yöntemler ile bu sorunu aşmanız gerekir.

state: {
    user: {
      id: 1
    }
  },
  getters: {
    getUserId: state => state.user.id,
    getUserName: state => state.user.name
  },
  mutations: {
    setUserName (state, name) {
      // İlk çözüm:
      // user üzerinde değeri önceden belirtin örn: user.name = null ve şöyle görünmeli
      // user: {
      //     id: 2,
      //     name: null
      // }
      // Böylelikle "name" daha önceden belirtildiği için Vue içerisindeki değişiklik
      // burayı tetiklemeyecek
      state.user.name = name

      // İkinci çözüm:
      // Object assign methodu ile her iki verinin de referansını sıfırlayın
      // Object.assign({}, state.user, { name })
      state.user = { ...state.user, name }

      // Üçüncü çözüm:
      // Vue'nun kendi içerisindeki Vue.set() fonksiyonunu kullanın.
      // Aynı sonucu verecektir.
      Vue.set(state.user, 'name', name)
}

Vue'nun reaktivitesinin Mutations üzerindeki etkisini ve bunun bir sorunken üç farklı yol ile çözümüne değindik. Tekrar hatırlatmakta fayda var bu sorun tam olarak düz Vue kullanırken karşılaşabileceğiniz bir durum. CLI üzerinde böyle bir sorun yaşamayacaksınız. Bir sonraki yazımda Mutatitonsların sabitler ile kullanımına değineceğiz. Teşekkürler.

Vuex Store - Mutations Kavramı ve Anlatımı


Bir Vuex mağazasında State üzerindeki veriyi değiştirmenin tek yolu bir mutasyon gerçekleştirmektir. Mutasyon içerisinde bir fonksiyon oluşturduğumuzda State'i ilk argüman olarak alır:


const store = new Vuex.Store({
  state: {
    miktar: 1
  },
  mutations: {
    artir (state) {
      // State üzerindeki "miktar"ı güncelle
      state.miktar++
    }
  }
})

Bir mutasyonu doğrudan nesne adı ile çağıramazsınız. Bunun için store.commit("") fonksiyonunu çağırmanız gerekir.


store.commit('miktar')

Veriyi Commit Etmek

Store.commit'e payload(güncelleyeceğiniz veri) olarak adlandırılan ek bir bağımsız değişken iletebilirsiniz:


mutations: {
  increment (state, payload) {
    state.miktar += payload.sayi
  }
}

Payload güncel olarak değişim yapacağınız data'dır.


store.commit('artir', {
  sayi: 10
})

Nesne Tarzında Commit Yapmak

Bir mutasyonu gerçekleştirmenin alternatif bir yolu, type özelliği olan bir nesneyi doğrudan kullanmaktır:


store.commit({
  type: 'artir',
  sayi: 10
})

Yukarıda commit() içerisine sadece bir nesne ekledik ve daha önce birinci parametrede belirttiğimiz mutasyon adını bu sefer type değeri ile ekledik. Vuex de adı type üzerinden aldı. Bu durum mutasyonun daha önceki yapısı üzerinde de bir değişiklik yapmanızı gerektirmez. Yani aynı işlemi yapmış olduk.

Mutasyonların nasıl işlediğine ve kullanıldığına değindik. Mutasyon kullanımını üç farklı makalede ele alacağız. Bir sonrakinde Vue'nun reaktivite sisteminin Mutasyonlar üzerindeki etkisini inceleyeceğiz.

Vuex Store - Getters Kavramı ve Anlatımı


Bazen, örneğin bir öğe listesini filtrelemek ve onları saymak gibi, duruma göre çıktısını istediğiniz bir veriyi ayrıca hesaplamamız gerekebilir.


computed: {
  gorevListesi() {
    return this.$store.state.gorevler.filter(
      (gorev) => gorev.bitisDurumu === true
    ).length;
  },
}

Birden fazla alanla bunu kullanmak istiyorsak, ya bu işlevi çoğaltmamız lazım ya da ayrı bir dosyaya ekleyip her ihtiyacımız olduğunda bu dosyayı ilgili component içerisinde import etmemiz gerekir. İki seçenek te düzenli kodlama mantığından biraz uzak.

Vuex Store bu işlevleri Getters üzerinden tanımlamanıza olanak tanır. Bu işlevleri Vue örneğindeki computed'lar üzerinde tanımladığımız işlevler gibi de düşünebilirsiniz. Computed'lar da Getters'lar gibi bağımlılıklarına göre önbelleğe alınır ve sadece belirli bağımlılıklar değiştirildiğinde yeniden işlevsel olarak hesaplamaya dahil edilir.  

Getters Tanımlamak

Bir Getters tanımlamak istediğinizde, state'i ilk parametresinden alabilirsiniz.


const store = new Vuex.Store({
  state: {
    gorevler: [
      { id: 1, baslik: '...', bitisDurumu: true },
      { id: 2, baslik: '...', bitisDurumu: false }
    ]
  },
  getters: {
    tamamlanmisGorevler: state => {
      return state.gorevler.filter(gorev => gorev.bitisDurumu)
    }
  }
})

Getters'a State Gibi Erişmek

Bir Getters'a "store.getters" üzerinden erişebilirsiniz ve direk nesne öğesi olarak alabilirsiniz.


store.getters.tamamlanmisGorevler

Ayrıca Getters içerisine diğer Getters işlevlerini de alabilirsiniz. İkinci değer olarak da Getters'lara erişebilirsiniz.


getters: {
  // ...
  bitmisGorevlerinSayisi: (state, getters) => {
    return getters.tamamlanmisGorevler.length
  }
}

Daha önce tanımlamış olduğumuz "tamamlanmisGorevler" adlı getters'ı yeni bir getters olan "bitmisGorevlerinSayisi" içerisinde kullandık.

Getters'ın Component İçerisinde Kullanımı

Artık onu herhangi bir component içerisinde kullanabiliriz.


computed: {
  bitmisGorevler () {
    return this.$store.getters.tamamlanmisGorevler
  }
}

Not: Getters'ların Vue'nun reaktivite sistemine dahil olduğunu unutmayın.

Method'a Farklı Bir Erişme Biçimi

Getters'lara bir fonksiyon üzerinden argüman da iletebilirsiniz. Bu işlem mağazada bir diziyi sorgulamak istediğinizde kullanışlıdır.


getters: {
  // ...
  gorevGetir: (state) => (id) => {
    return state.gorevler.find(gorev => gorev.id === id)
  }
}


store.getters.gorevGetir(2) // -> { id: 2, baslik: '...', tamamlanmis: false }

Yukarıdaki işlem ile "id" üzerinden herhangi bir gorev'i alabiliyoruz.

Getters'lar ile ilgili makalenin sonuna geldik. Bir sonraki yazımda görüşmek üzere.

Vuex Store - State Kavramı ve Anlatımı


Daha önce Vuex Store'a bir giriş yapmış ve bir Vuex Store örneğini incelemiştik. Oradaki dört bölümden kısaca bahsetmiştik. Bunlar State, Getters, Mutations ve Actions'tı.

State Management Pattern

Vuex bir State Management Pattern yani bunu çevirmeyeceğim ama şöyle söyleyeyim Veri yönetimi kütüphanesidir. Bir devlet düşünün çatısı altında her şey yönetilir, işte State burada devlet konumundadır ve aynı zamanda hem uygulama içerisindeki veriyi hem de kendi kendini yöneten anlamına gelmektedir.

State kavramını anladığımıza göre Vuex'in işlevine geçelim. Vuex tam olarak veriyi veya verileri istediğiniz bir biçimde merkezi bir yapı içerisinde yönetmenizi sağlar. Yani kısaca tüm uygulama içerisinde bir merkezi depo görevi görür. State kavramını yukarıda açıklamıştım. Şimdi tam olarak çalışma sisteminden bahsedeceğim.


import Vue from 'vue'
import Vuex from 'vuex'

Vue.use(Vuex)

const store = new Vuex.Store({
  state: {
    isim: "Gokhan"
  },
  mutations: {
    ismiDegistir (state, data) {
      state.isim = data
    }
  }
})

Yukarıdaki bizim Vuex örneğimiz. Şimdi herhangi bir component içerisinde State'deki isim değerini alalım.

State Verisine Erişim


computed: {
  isim() {
    return this.$store.state.isim
  }    
}

Bildiğiniz gibi computed özelliği Vue'nun reaktivitesine dahil olmadığı için tekrar tekrar hesaplamaya dahil edilmiyor. Store içerisinden veriyi almak için de computed kullanılıyor. Çünkü set/get mantığıyla değil sadece get mantığı ile çalışıyor. Artık "isim" adında bir datamız var ve istediğimiz şekilde kullanabiliriz.

State Verisi Üzerine Değişim Uygulama

Önceki yayında mutationsların state üzerindeki veriyi değiştirmek yani mutasyona uğratmak için kullanıldığından bahsetmiştim. "ismiDegistir" adında bir mutations'ımız var. Şimdi state.isim'e yeni bir değer atayalım. Bunun için Vue örneği içerisinde daima this.$store.commit() fonksiyonunu kullanacağız.


methods: {
  yeniIsim(isim) {
    this.$store.commit('ismiDegistir', isim);
  }
}

Fonksiyon adları karışmasın diye method adını "yeniIsim" olarak kullandım. this.yeniIsim("Adınız") biçiminde artık Store üzerindeki veriyi değiştirebilirsiniz.

 

State üzerindeki verinin nasıl alındığını ve mutasyona uğratıldığını anlattım. Bir sonraki yazımda da Getters özelliğine geçeceğiz. 

Vuex Store - Giriş ve Konu Anlatımı


Vue.js ile beraber Vuex'e girmeye karar verdiyseniz yada ne olduğunu merak ediyorsanız, buradan itibaren temiz bir giriş yapacağız. Temelden derinlere doğru inerek Vuex içerisindeki tüm konulara ve alanlara değinmek istiyorum. Hazırsanız başlayalım.

Vuex Kullanım Amacı

Vue.js de dikkat ettiyseniz component yapısı içerisinde veriyi içerden dışarıya, yani alt component'ten üst component'e göndermek zor ve karmaşık bir durum. Ayrıca verinin alt component'te sürekli değişimini ve bunun gibi onlarca component olduğunu düşünün.

Tam olarak burada Vuex veriyi merkezi bir yerde birleştirip tüm component'ler arasında paylaşmayı ve daha dinamik bir yapıyı sağlamayı amaçlıyor. 

Vuex Kullanımına Giriş

Kurulumdan bahsetmeyeceğim, yeni bir Vue örneği ile beraber gelen seçenekler arasında direk kurabiliyorsunuz veya vâr olan bir projeye dahil etmek istiyorsanız netten dökümantasyon incelemek durumundasınız.

Vuex projenizde kuruysa veya kurduysanız ilk olarak /store dizinindeki index.js'i inceleyelim.

import Vue from 'vue' 
import Vuex from 'vuex'

Vue.use(Vuex) 

const store = new Vuex.Store({ 
  state: { 
    count: 0 
  },
  getters: {
  
  }   
  mutations: { 
    increment (state) { 
      state.count++ 
    } 
  },
  actions: {

  }
})

Burada gördüğünüz üzere bir Vuex Store nesnesi oluşturulmuş gözükmekte. Bölümleri şu şekilde.

State: Store verilerinin tutulduğu alan. Store'a ait tüm veriler State içerisinde barındırılır. Yani kaynak burasıdır.

Getters: State içerisindeki veriyi hem direk State üzerinden hem de buradan alabilirsiniz. Ancak Getters'ın farkı veriye mesela "State.kullanicilar.map( ... return x ...)" gibi bir değişiklik yaparak çıktı almak istediğiniz durumlarda kullanılır.

Mutations: State üzerindeki bir veriyi güncellemek istediğiniz zaman Mutations'ları kullanıyoruz. Yani bu demek oluyor ki State üzerindeki veriyi doğrudan değiştiremezsiniz.

Actions: Bazen çok daha detaylı işlemler yapmanız gerekir, mesela form isteği atıp gelen veriyi işlemek gibi. Bunun için Mutations değil Actions'ları kullanırsınız. Sonra veriyi yine değiştirmek için Actions üzerindeki işleminiz bitince, yine Actions içerisinde Mutations'ları çağırır veri güncellemeyi aynı metot ile yaparsınız.


Bu yazımda inceleyeceklerimiz bu kadardı. Bir sonraki yazımda Vuex Store üzerindeki State özelliğine değineceğiz. Teşekkürler.

Vue.js Lifecycle Hooks Anlatımı


Vue.js Lifecycle Hooks

Türkçesi biraz değişik gelebilir ama aslında çok net ve anlaşılabilir bir çevirisi var. "Lifecycle Hooks" yani "Yaşamdöngüsü Kancaları" nedir bunu işleyeceğiz.

Bir örnek ile anlamaya çalışalım, elinizde bir çark var. A, B, C, D noktaları var ve çark döndükçe bu noktalara temas edecek. İşte bu noktaları programın içerisinde çalışan kod blokları olarak alın.

Mesela A fonksiyonu, B fonksiyonu olacak şekilde kabul edelim. A 'ya geldiğinde A içerisindeki kodlar işlenecek sonra da diğerleri. Buna Yaşamdöngüsü diyelim. Şimdi de kodlar çalışırken A ' veya B 'ye uğramadan veya her ikisi arasında bir işlem yapmak istiyorsak ne yaparız ?

Yaşamdöngüsünü bir anlık ta olsa durdurmamız gerekir. İşte burada Kancalar devreye giriyor. Yani A, B, C fonksiyonları çalışırken araya A > A 'dan önce bunu yap > B > C > D 'den önce bunu yap > E şeklinde bu döngüye müdahalede bulunuyoruz.

İşte her Vue örneği aslında bu Yaşamdöngüsü şeklinde çalışıyor ve bizlere bu döngü içerisinde çeşitli yerlere müdahale etme imkanı sunuyor.

Lifecycle Hooks Diyagramı
Öncelikle diyagrama bir göz atalım.

Yukarıdaki diyagram herşeyi açıklıyor aslında. Aşağıda bu diyagram içerisindeki fonksiyonları açıklamasıyla verdim. "before", önce ve "after", sonra demek.

// Uygulama oluşturulmadan önce
beforeCreate()
// Uygulama oluşturulduktan sonra
created()
// Uygulamaya bir etiket mount edilmeden hemen önce
beforeMount()
// Mount edildikten sonra
mounted()
// DOM verisi güncellenmeden hemen önce
beforeUpdate()
// DOM güncellendikten sonra
updated()
// beforeDestroy yani uygulama dağıtılmadan önce
beforeDestroy()
// Uygulama dağıtıldıktan sonra çalışır
destroyed()

Bunların ne olduklarını açıkladık listeledik şimdi detaylarına inelim ve aşama aşama görelim.


  1. beforeCreated() ile uygulama henüz oluşturulmadan önce yani data 'lar ve event 'lerden önce istediğinizi bu fonksiyon içerisinde çalıştırabilirsiniz. 
  2. Bundan sonra da created() yani uygulama oluşturuldu ve bu fonksiyon içerisinde uygulama oluşturulduktan sonra yapılacak bir şey varsa kullanılır.
  3. ve aşağı doğru inerken program bir soru soruyor: "el" var mı? Görüyoruz uygulamada ilk olarak "el" degerini girip etikete bağlıyorduk. Peki ya bağlı değilse ? O zaman program diyor ki uygulama.$mount("#etiket") girildiği zaman devam et. (Hani mount etmenin ikinci yöntemiydi bu($mount("#etiket")))
  4. "el" işlemini sorguladıktan sonra bir soru soruyor "template" degeri ile bir şablon girilmiş mi. Eğer varsa render fonksiyonu ile derle, yoksa "el" ile bağlı olan etikete derle. (Biz başladığımızdan bu yana hep "el" kullandık)
  5. Mount edilmeden hemen bir tık öncesinde beforeMount() fonksiyonuna geçiyor.
  6. Ardından $mount işlemi yapılıyor. DOM verisi listeleniyor ve sonrasında mounted() fonksiyonuna geçiyor. Eğer listeleme tarzında işlemler kullanacaksanız sık kullanacağınız aşama.
  7. Şimdi mounted 'den sonra süreç ikiye ayrılıyor. Birisi diyagramda gördüğünüz üzere beforeUpdate() -> Update(), diğeri de beforeDestroy() -> destroyed()
  8. sayfada bir update işlemi yaparsanız, mesela ürün listelediniz ve "Sil" deyip listeyi db 'den tekrar çekip listelediniz. Sonuç olarak veri değişikliği oldu o zaman beforeUpdate() yani güncellemeden hemen önce ve sonrasında updated() fonksiyonu ile DOM verisi tekrar güncellendikten hemen sonra.
  9. Yukardakilerin hepsi anlaşılır fakat destroy görmediğiniz bir şey. Destroy bir Vue uygulaması üzerinden tüm direktiflerinin, eylemlerinin(events) ve alt çocuk örneklerinin dağıtılması yani kaldırılmasıdır. Örneğin açtığınız etiket içerisindeki tanımladığınız hiç bir eylemi bir daha kullanamazsınız. Ancak bu etiketin boşalması, silinmesi vs. durumu değil. Sadece o etiket üzerindeki işlemlerinizi kullanamazsınız. Listelediğiniz veriler son haliyle orada kalır.

Bir uygulama aşağıdaki şekilde dağıtılır.

uygulama.$destroy()


Bir örnek uygulama ile bu anlatımı da bitireceğim. Baştan aşağı lifecycle hooks ile tasarlanmış bir uygulama hazırladım. Aşağıya kodları ve jsfiddle önizlemesini paylaştım. Sayfa ilk açıldığında beforeCreate -> created çalışacak, "Başlat" dediğimizde $mount edecek, "Değiştir" dediğimizde veri değeri değişecek ve beforeUpdate -> updated çalışacak ardından "Uygulamayı dağıt" denildiğinde $destroy devreye girecek.

Ek olarak belirteyim ben alert() kullandığım için veri değeri güncellenmeden önce uyarı çıkıyor gibi duruyor ancak alert() güncelleme işlemine paralel değil daha erken davranıyor. Bu yüzden veri güncellemesi sonra yapılıyor gibi duruyor.

Bu yazımda burada bitmiş bulunuyor. Bir sonraki yazımda görüşmek üzere...

Vue.js Bileşenler


Vue.js Bileşenler

Bu yazımda Vue Bileşenleri 'ni anlatacağım. Bileşenler sayfa içerisinde kullandığımız hazır şablonlardır. Bileşenler tıpkı bir Vue uygulaması gibi çalışır ancak amaçları farklıdır.
Klasik bir bileşen yapısı aşağıdaki gibidir.
Aslında düşündüğümüz zaman bir web sayfasında her alan bir bileşendir. Mesela sayfanın header kısmı yani <header> etiketi içerisindekiler ile beraber bir bileşendir.

Bileşenleri oluşturur ve tekrar tekrar sayfada kullanırız. Örneğin bir e-ticaret sitesini düşünün her zaman ürünlerin listelendiği bir sayfası ve bu ürünleri sayfa içerisinde bir kart içerisinde göstermek zorunda. Ancak bu kartları hem anasayfada hem de herhangi bir ürün sayfasının alt kısmında diğer ürünler olarak göstermek zorunda. Bunun için her sayfaya bu bileşeni kopyala yapıştır yapmak mı daha doğru yoksa tek bir bileşen haline getirip istediği yere sadece <urun-karti> şeklinde listelemesi mi ?

Tab ki bileşen sistemi öte yandan bu bileşeni tekrar tekrar düzenlediğinde tüm sayfadaki ürün kartları da eşzamanlı olarak bu değişimle birlikte görüntülenecek. Böyle de bir avantajı var.

Bir bileşen aşağıdaki gibi oluşturulur:

Vue JS
Vue.component('urun-karti',
template: '<li>Yepyeni mobilyalar</li>' 
})

<ol>
<!-- Burada urun-karti çağırılacak ve <li> elementi dönecek -->
 <urun-karti></urun-karti>
</ol>


Bu kullanım sade ve sadece tek bir "Yepyeni mobilyalar" çıktısını üretmekten öteye geçemez. İşimizi daha da profesyonelleştirelim.

Burada prob özelliğini kullanacağız ve bir Vue uygulaması içerisindeki bir data 'yı önce bileşen etiketi içerisinde v-bind:xxx şeklinde bağlayacağız ve bunu probs['xxx'] şeklinde bileşen içerisine alacağız.
Tam olarak anlamadıysanız örneği inceleyin.

Vue JS Bileşeni
// Bileşeni oluşturduk
Vue.component('urun-karti', 
// probs ile etiket üzerindeki "veri" attribute 'unu aldık.
props: ['veri'], 
template: '<li>{{ veri.urunIsmi }}</li>' 
})

HTML
<!-- Listelenecek etiketimizi oluşturduk -->
<div id="urunleri-listele">
<ol> 
<!-- Burada önce v-for ile verileri urun 'e attık sonra da v-bind ile "veri" attribute 'una bağladık -->
 <urun-karti v-for="urun in urunler" v-bind:veri="urun"></urun-karti>
</ol>
</div>

Vue JS
//Uygulamamızı oluşturduk ve ürünler adında dizimizi oluşturduk
var uygulama = new Vue({
el: '#urunleri-listele', 
data: { 
urunler: [ 
{ id: 0, urunIsmi : 'Dolap' }, 
{ id: 1, urunIsmi : 'Sandalye' }, 
{ id: 2, urunIsmi : 'Yeni masa gıcır gıcır' } 
})

Bu örneğin çıktısını aşağıdan inceleyebilirsiniz
probs içerisinde farklı attribute 'lar da çağırıp bileşen içerisinde kullanabilirsiniz. Örneğin probs['id','value','class'] şeklinde kullanabilirsiniz.

Bileşenler yazım bu kadar, bundan sonra Lifecycle Hooks(Yaşamdöngüsü Kancaları) 'u anlatacağım. Görüşmek üzere...

Vue.js Koşullar ve Döngüler


Vue.js Koşullar ve Döngüler

Vue
içerisindeki Koşulları ve Döngüleri anlatmaya çalışacağım. Daha önce direktiflerden bahsetmiştim. Şimdi bu iki özellik de birer direktif olarak çalışmakta. Ancak bunlar Vue içerisinde tanımlanmış direktiflerdir.

Koşullar
İf direktifini inceleyelim.

Vue JS
var uygulama = new Vue(
{
el: '#icerik',
data: {
goster: true
}
})

HTML
<div id="icerik">
<span v-if="goster">Görüntüleniyor</span> 
</div>

Yukarıdaki "v-if" örneği:


En basit kullanımı budur. Peki devamını getirelim, yani else, else if kullanalım.

HTML
<div id="icerik">
<span v-if="goster == 1">Deger: 1</span> 
<span v-else-if="goster == 2">Deger: 2</span>
<span v-else">Ne 1, ne de 2</span>
</div>

Döngüler
Döngüleri gösterelim. Uygulama içerisinde bir dizi tanımlayalım ve içerisindeki verileri HTML etiketi içerisinde döndürelim.

Vue JS
var uygulama = new Vue({
el: '#icerik', 
data: { 
veriler: [ 
{ isim: 'Ali' }, 
{ isim: 'Veli' }, 
{ isim: 'Metin' } 
})

HTML
<div id="icerik">
<ol> 
<li v-for="veri in veriler"> {{ veri.isim}} </li> 
</ol>
</div>

yukarıdaki örnekte de verileri içerisindeki veriyi <li> olarak listeleme etiketi içerisinde yazdırdık. Örneği aşağıdan inceleyebilirsiniz.

İsterseniz diziyi anahtarlarıyla beraber yazdırabilirsiniz.

HTML
<div id="icerik" class="p-4">
<p v-for="(veri, key) in veriler">
  <b>{{key}}.</b> {{ veri.isim}} </p>
</div>

Yukarıdaki örneğin çıktısı:

Son olarak söylemek istediğim aynı etiket içerisinde v-if ve v-for direktiflerini beraber kullanmayın.

Tasarımcılara bu konuda cazip gelen iki durum var:

  • <li v-for="kullanıcı in kullanıcılar" v-if="kullanıcı.aktifMi"> bunu bu şekilde değil de kullanıcılar verisini döndürmeden önce aktifKullanicilar diye bir değer oluşturup listelenecekler buraya filtre ile atılabilir sonra listelenebilir.(filterelere değineceğiz anlaşılması açısından değindim)
  • ikincisi bir li elemanında if ve for kullanacaksanız öncesinde bir etiket açın if direktifini girin daha sonrasında li içerisinde for kullanarak verilerinizi listeleyin. Örn:

<ul v-if="goster">
      <li v-for="kullanici in kullanicilar">{{kullanici.isim}}</li>
</ul>


Bu dersimiz de burada bitti. Bundan sonra Components yani Bileşenleri işleyeceğiz. Görüşmek üzere...


Vue.js Direktifler


Vue.js Direktifler

Vue.js
ile bir elemente özellik atamak veya kontrol sağlamak için direktifler kullanılır. Mesela önceki dersimizde method 'lardan bahsetmiştim. onclick ve onfocus gibi özellikleri direktif olarak kullanıyoruz.

v-html
Örneğin bir Vue uygulamasında bir data içerisinde bir HTML kodu bulunsun.

Vue JS
var uygulama = new Vue({
el: "#anasayfa",
data:{
      veriHTML: "<b>Gökhan</b>"
}
})

Şimdi veriHTML değerini {{ veriHTML }} olarak yazdırabiliriz ancak sayfada HTML olarak değil string olarak görüntülenecektir. Bunun için "v-html" direktifini kullanacağız.

HTML
<div id="anasayfa">
      <p v-html="veriHTML"></p>
</div>

Böylece değeri HTML kodu olarak p etiketi içerisinde görüntüledik.

v-show
Bir başka direktif de "v-show" dur. Eğer veri true dönerse etiketi görüntüleyecektir, false dönerse etiket yok olacaktır. v-show ekranda display:block|none; işlemi görecektir. v-if gibi etiketi komple ortadan kaldırmaz.

Vue JS
var uygulama = new Vue({
el: "#anasayfa",
data:{
      veri1: "Merhaba",
      veri2: true,
      veri3: false
}
})

HTML
<div id="anasayfa">
      <p v-show="veri1">{{ veri1 }}</p>
      <p v-show="veri2">{{ veri2}}</p>      <p v-show="veri3">Çalışmayacak</p>
</div>

  • veri1 görüntülenecek ve Merhaba yazacaktır.
  • veri2 görüntülenecek ve true yazacaktır.
  • veri3 ise false olduğu için görüntülenmeyecektir.

v-model
Bir diğer direktif v-model bu direktif ile reaktif olarak input girişi yapılmaktadır.

Vue JS
var uygulama = new Vue({
el: "#anasayfa",
data:{
      inputGiris: "Merhaba"
}
})

HTML
<div id="anasayfa">
      <input type="text" v-model="inputGiris" />
      <p>{{ inputGiris }}</p>
</div>


v-model input örneği:
v-bind
Son olarak yoğun olarak kullanacağımız v-bind direktifinden bahsedeceğim. v-bind ile bir element içerisinde istediğimiz attribute 'a işlem yapabiliyoruz ve istersek isteğe bağlı attr değeri ekleyebiliyoruz.

Vue JS
var uygulama = new Vue({
el: "#anasayfa",
data:{
      sinifAdi: "Merhaba",
      idDegeri: "paragrafim"
}
})


HTML
<div id="anasayfa">
<p v-bind:class="sinifAdi" v-bind:id="idDegeri">Gökhan Korul</p>
</div>

İstersek class ataması yaparken bir if koşulu da kullanabiliriz. Mesela 2 adet butonumuz var hangisi tıkalırsa ona aktif(active) sınıfı eklemek istiyoruz.

Vue JS
var uygulama = new Vue({
el: "#anasayfa",
data:{
      btn1:1,
      btn2:2
},
methods: {
aktifEt(id) {
      if (id == 1) {
        this.btn1 = 1
        this.btn2 = 0
        } else if (id == 2) {
        this.btn2 = 1
        this.btn1 = 0
        }
      }
}
})

HTML
<div id="anasayfa" class="p-2">
   <a href="#"
   v-bind:class="[btn1 == 1 ? 'active' : '']"
   v-on:click="aktifEt(1)"
   class="btn btn-primary btn-lg">
      Anasayfa
   </a>
   <a href="#"
   v-bind:class="[btn2 == 1 ? 'active' : '']" 
   v-on:click="aktifEt(2)"
   class="btn btn-primary btn-lg">
      Ürünler
   </a>
</div>

Burada btn1 ve btn2 adında iki data verisi oluşturduk ve bunlardan hangisi 1 ise o class içerisinde active yazacak şeklinde a etiketi v-bind:class içerisinde koşul oluşturduk. Tabiiki böyle kullanmayın :) Sadece örnek olsun diye böyle kodladım sizin daha usta örnekler yapacağınızdan eminim.

Butonu akif et örneği:


Bir sonraki yazımda Koşullardan ve Döngülerden bahsedeceğim. Görüşmek üzere...

Vue.js data ve methods


Vue.js data ve method 'lar


Klasik bir Vue uygulamasının nasıl oluşturulduğunu öğrenmiştik. Şimdi tekrar Vue örneğini bir hatırlayalım.

var vm = new Vue({ 
// özellikler 
})

Daha sonra verilerimizin tamamını içerisinde barındıracağımız data nesnesini ekleyelim.

var vm = new Vue({ 
data {
      veri:" "
})


Data ve Method 'lar
Yukarıda data içerisinde veri adında bir değer oluşturduk ve şimdi bu örneğe bazı veriler eklemeye çalışalım.

vm.veri = 2;

Bu şekilde veri 'ye "2" değerini verdik. Vue reaktif olduğu için hemen tepki verecektir. Örneğin bir önceki derste de anlattığım gibi {{ veri }} şeklinde sayfanın herhangi bir yerinde bu data 'yı kullanacak olsaydık anlık olarak sayfada da "2" yazdığını görecektik.

Aynı şekilde bir Vue uygulaması içerisinden bir data 'ya ulaşmak isterseniz aşağıdaki örneği de kullanabilirsiniz.

vm.$data.veri

Ayrıntılara ilerde değineceğiz. Bu uygulamaya dışardan bir değer almak istersek de aşağıdaki gibi bir örnek uygulayabiliriz.

var deger = "Merhaba";

var vm = new Vue({ 
data {
      veri: deger 
})

Değer değişkenini veri içerisine attık. 

Şimdi ise method 'lara değinelim. Bildiğimiz onclick ve onfocus gibi olayları Vue 'da methods olarak kullanırız ve klasik olarak JS ile yaptığımız işlerin aynısını Vue örneği içerisinde yaparız. Bir onclick olayı örneği yapalım.

Vue JS
var vm = new Vue({
el:"#uygulama",
data {
      veri:"Merhaba"
})

HTML
<div id="uygulama"> 
<p>{{ veri }}</p> 
<button v-on:click="veri = 'Selam'">Değiştir</button> 
</div>

Yukarıdaki örnekte "Değiştir" tıklanınca bir event tetiklenecek ve method kullanmış olacağız. Böylece veri değişkenine "Selam" değerini vermiş olacağız. 

Şimdi daha detaylı olarak onclick içerisinde bir fonksiyon devreye sokalım. Bunun için Vue içerisine data 'nın hemen altına methods:{ } nesnesini ekliyoruz ve nesne parantezlerini açıyoruz. Bundan sonra fonksiyonlarımız burada oluşturacağız. Bir örnek:

 
Vue JS
var vm = new Vue({
el:"#uygulama",
data {
      veri:"Merhaba"
},
methods:{
degistir() {
   this.veri = "Selam ben Gökhan";
  }
}
})

HTML
<div id="uygulama"> 
<p>{{ veri }}</p> 
<button v-on:click="degistir()">Değiştir</button> 
</div>

Şimdi de butona tıkladığımızda "Selam ben Gökhan" yazacaktır ve aynı işlemi bu sefer bir fonksiyon(method) tanımlayarak yaptık. Burada son olarak dikkat etmişsinizdir, data içerisindeki verilere ulaşmak için uygulama içerisinde her zaman this.veri şeklinde ulaşırız.
Bu dersimizde burada bitmiş bulunuyor. Görüşmek üzere...

Vue.js Söz Dizimi


Vue.js Sözdizimi

Vue.js 'in sözdizimi(Syntax) ile devam edelim. Bir Vue uygulaması oluşturmak için "Vue()" sınıfını çağırmamız gerekir.

new Vue()

Sınıfı çağırdıktan sonra içerisine gerekli verileri tanımlamak için nesne parantezlerini açıyoruz. Daha sonra Vue içerisinde tanımlı olan nesnelere gerekli verileri tanımlıyoruz. Bu veriler şu şekildedir.

new Vue({
el:"#div-etiketi",
data:{
      veri:"Gökhan"
}
})


En yukarıdaki "el" bizim bu çağırdığımız uygulamayı hangi etiket içerisinde kullanacağımızı tanımlar. Burada işlem yapacağımız etiketi belirleriz. Böylelikle bu etiket ve alt elementleri üzerinde tüm işlemlerimizi gerçekleştirebileceğiz.

data etiketi ise adından da anlaşılacağı üzere bu uygulama içerisinde kullanacağımız tüm verilerimizin tutulduğu alandır.

Şimdi uygulamayı uygulama değişkenine aktaralım ve #div-etiketi elementi içerisinde basit bir uygulama yapalım.

JS
var uygulama = new Vue({
el:"#div-etiketi",
data:{
      veri:"Gökhan"
}
})


HTML
<div id="div-etiketi">
<h3>{{veri}}</h3>
</div>


Yukarıdaki örnekte de gördüğünüz üzere data içerisindeki bir veriyi {{ }} parantezleri içerisinde çağırıyoruz. Bu örnekte "#div-etiketi" içerisinde "Gökhan" yazacaktır.

Şimdi Console 'u açın ve uygulama.veri yazın, karşınıza verdiğimiz değer gelecektir. Bu değeri değiştirin ve div etiketi içerisinde de değişimi gözlemleyin.

Buraya kadar söz dizimini ve temel mantığını anladık. Bundan sonra artık kullanılan özelliklere giriş yapacağız.


Vue.js Kurulumu/Kullanımı


Vue.js Kurulumu/Kullanımı
Biz Vue.js 'i tarayıcı üzerinde dist olarak kullanacağız. Yani tarayıcıda direkt kütüphane ile çağıracağız. NPM üzerinden kullanmak isteyen varsa aşağıdaki linkten CLI 'yi yükleyebilir.

https://vuejs.org/v2/guide/installation.html#CLI



CDN 'yi Ekle
Şimdi, tarayıcımızın <head> içerisine aşağıdaki kodu ekleyerek Vue.js 'i sayfamıza dahil edelim.

<script src="https://cdn.jsdelivr.net/npm/vue@2.6.10/dist/vue.js"></script>

Yok eğer doğrudan site dizinine eklemek istiyorsanız. Aşağıdaki linki ziyaret edin ve oradan Procuct Version 'u bilgisayarınıza indirip. Site dizinine atın.

https://vuejs.org/v2/guide/installation.html#Direct-lt-script-gt-Include

Vue.js 'e Giriş



Merhaba arkadaşlar, Vue.js Dersleri başlığı altında Vue ile ilgili tüm bilgileri sizlere elimden geldiğince aktarmaya çalışacağım. Burada bir giriş yazısı ile başlayıp küçük bir örnek ile de bitirmek istiyorum.

Nedir ?
Çok fazla detaya girmek istemiyorum çünkü React ve Angular 'ı duymayan herhalde yoktur. Vue 'da diğer kütüphaneler gibi Model ve View kısmı üzerinde eşzamanlı etkileşimi sağlar. Aynı sayfa üzerinde aktif olarak içeriklerinizi yenilemenizi ve işlem yapmanızı sağlar. Web sayfalarınızı daha pratik ve kullanışlı hale getirir.

Vue 'da herşey reaktiftir. Örneğin bir .js dosyası oluşturup sayfaya dahil edin ve aşağıdaki örneği girin;

var app3 = new Vue(
{
  el: '#app-3', 
  data: { 
    veri: "Merhaba" 
})


Şimdi Console 'u açın ve app3.veri yazıp enterlayın "Merhaba" yazısını alacaksınız. İsterseniz buna yeni bir değer girin o değeri alacak ve yazacaktır.
İşte uygulamalarımızı kodlarken sayfa üzerinde sürekli aktif olarak farklı işlerinizi sadece bir tık ile Vue üzerindeki bir değişkene veri aktarıp ardından farklı işlemleri otomatik olarak tetikleyebileceğiz.

Vue Öğrenmek İçin Ne Gerekli ?
Orta düzeyde Javascript bilmeniz yeterli. Özellikle Javascript Nesnelerini iyi bilmeniz gerekiyor. Çünki çalışmalarımızın temeli zaten buna dayanıyor. Javascript 'te herşey bir nesnedir ve bu yüzden bu konuda eksiğinizin olmaması yararınıza olur. Bundan sonraki yazımızda Vue 'nun sözdizimi ile başlayalım.